نکته هایی پیرامون اعتکاف

ماه رجب،ماه میهمانی خدا فرا رسیده.ما در این ماه اعتکاف رو در پیش داریم.اصلا اعتکاف چیست و یعنی چه؟

توضیحی مختصر درباره اعتکاف:

اعتکاف مخصوص اسلام نیست بلکه در ادیان الهی دیگر نیز وجود داشته و در اسلام استمرار یافته است،اگرچه ممکن است در شرع مقدس اسلام پاره ای از خصوصیات و احکام و شرایط آن تغییر یافته باشد.برخی از روایات اهل سنت هم نشان می دهد که در دوران جاهلیت هم عملی هم عبادی به عنوان اعتکاف در میان آنان رایج بوده است.

علامه حلی در کتاب «تذکرة الفقهاء» به مشروعیت اعتکاف در ادیان پیشین تصریح نموده است.

خوشبختانه اکنون در بسیاری از شهر های کشورمان مراسم اعتکاف در روزهای ۱۴،۱۳ و ۱۵ ماه رجب (ایام البیض) برگزار می شود.این سنت حسنه ابتدا در شهر مقدس قم،توسط عالم ربانی میرزا مهدی بروجردی صورت گرفته و رفته رفته در شهر های دیگر رواج یافت.

تعریف اعتکاف:

۱.اعتکاف،در لغت به معنای توقف در جایی است و در احکام عبارت است از ماندن در مسجد به قصد عبادت خداوند باشرایطی که خواهد آمد.

۲.انسان می تواند در حال اعتکاف، بنشیند، بایستد، بخوابد یا راه برود. 

خب تا اینجا تعاریفی از اعتکاف شد.ممکن است بعضی از دوستان امسال اولین سالی باشد که میخواهند به اعتکاف بروند،برای همین باید احکام اعتکاف را بدانند.در ادامه احکام اعتکاف گفته می شود.

اقسام اعتکاف:

اعتکاف بر دوقسم است، مستحب و واجب، که در اصل یک عمل مستحبی است ولی ممکن است به سببی واجب شود مانند:

نذر،عهد، یا قسم مثلا انسان نذر کند یا با خدای خود عهد کند یا قسم بخورد که اگر در فلان کار موفق شد یا از فلان بیماری شفا پیدا کرد چند روز در مسجد معتکف شود.

زمان اعتکاف

در طول سال در هر زمانی که انسان بتواند حداقل سه روز در مسجد بماند و روزبگیرد صحیح است ولی بهترین زمان برای اعتکاف دهه آخر ماه مبارک رمضان و ایام البیض ماه رجب است.

شرایط اعتکاف کننده:

۱.عقل(از دیوانه صحیح نیست)

۲.ایمان(از غیر مؤمن صحیح نیست)

۳.قصد قربت(هرگونه ریا و خود نمایی، اعتکاف را باطل می کند)

۴.روزه داری در ایام اعتکاف

۵.اجازه گرفتن از کسی که اجازه او لازم است مثلا فرزند از والدین

شرایط اعتکاف:

۱.زمان آن از سه روز کمتر نباشد

۲.مکان آن در مسجد باشد

۳.ادامه ماندن در مسجد و خارج نشدن از آن

نیت اعتکاف

۱.در نیت اعتکاف قصد وجد شرط لازم نیست یعنی لازم نیست که قصد کند اعتکاف واجب است یا مستحب

۲.از آغاز تا پایان اعتکاف بایدنیت اعتکاف قصد قربت باشد بنابر این اگر به همین قصد اعتکاف را شروع کند صحیح است همچنین اگر به قصد اینکه فردا معتکف شود به مسجد برود و از  اول وقت(طلوع خورشید) در آنجا باشد صحیح است.

مکان اعتکاف

اعتکاف تنها در مسجد صحیح است بنابر این اگرکسی در خانه خود یادر حسینیه یا در حرم معتکف شود صحیح نیست و از مساجد نیز تنها در این مساجد اعتکاف صحیح است:

مسجد الحرام،مسجد النبی(ص)،مسجد جامع کوفه،مسجد بصره و به قصد رجاء(یعنی به نیت مطلوب بودن و امید پاداش و ثواب) می توان در مسجد جامع هر شهر معتکف شد.

اگر جای شخص دیگری را قصب کند یا عمدا بر فرش قصبی بنشیند هر چند گناه کرده ولی اعتکافش باطل نیست.

تعریف مسجد جامع

مسجد جامع مسجدی است که اغلب اوقات بیشتر از سایر مساجد جمعیت داشته باشد ویا مسجدی که برای اجتماع زیادی از اهالی آنجا ساخته شده و اختصاص به گروه خاصی یا اهالی محله ای نداشته باشد.

خروج از مسجد

۱.در موارد ذیل معتکف می تواند از مسجد خارج شود:

برای گواهی دادن در دادگاه،برای تشییع جنازه،در صورتی که میت یک نحو وابستگی به معتکف داشته باشد به طوری که شرکت در تشییع جنازه او از ضرورت  های عرفی او باشد 

برای انجام سایر کار های ضروری عرفی یا شرعی، خواه واجب باسد با خواه مستحب،مربوط به امور دنیوی باشد یا اخروی ولی مصلحتی در آن وجود داشته باشد.

محرمات اعتکاف:

۱.آنچه بر معتکف حرام است بدین شرح است:

استفاده از عطریات و گیاهان خوشبو

خرید و فروش

مجادله در امور دنیوی و دینی در صورتی که به قصد غلبه بر طرف مقابل و اظهار فضیلت و برتری باشد.

استفاده شهوانی از جنس مخالف

استمناء(یعنی انسان با خود کاری کند که از او منی خارج شود)

۲.معتکف باید روزهارا روزه دار باشد و از هرکاری که روزه را باطل می کند پرهیز کند و هر آنچه روزه را باطل می کند اعتکاف را نیر باطل می کند.

۳.به غیر از مبطلات روزه سایر محرمات،اختصاص به روز ندارد و بلکه در شب نیز باید از آنها پرهیز کند.